Kuchnia faceta

Zdrowy sok  stanowi jedną z pięciu zalecanych porcji warzyw i owoców, które należy spożywać każdego dnia. Zarówno dzieci, jak i dorośli chętnie po nie sięgają. Na co warto zwrócić uwagę, by kupić zdrowy sok?

Najpierw należy wyjaśnić, czym właściwie jest sok. Tym mianem nazywamy produkt otrzymywany z dojrzałych, świeżych lub przechowywanych owoców bądź warzyw. Może to być produkt zawierający tylko jeden gatunek owocu czy warzywa (sok jednoskładnikowy) albo składający się z większej liczby gatunków. Soki mogą być produkowane z zagęszczonych soków lub przecierów albo metodą NFC (od terminu ang. Not From Concentrate), czyli wytwarzane bezpośrednio, nie z koncentratu.

Zgodnie z prawem

Zgodnie z przepisami krajowymi i unijnymi, do soków nie wolno dodawać konserwantów, barwników, słodzików i aromatów innych niż odzyskanych w procesie zagęszczania soków i przecierów. Nie wolno także dodawać żadnych substancji poprawiających barwę, smak lub konsystencję soku. Barwa, smak oraz aromat soku muszą pochodzić bezpośrednio od owoców lub warzyw, z których sok został wyprodukowany. W przepisach określono również, że dodatek cukru, w tym cukru białego, fruktozy, syropu glukozowo-fruktozowego oraz glukozy, jest zabroniony w przypadku soków owocowych i soku pomidorowego. Dla reszty soków warzywnych dopuszcza się dodatek cukru, soli, ziół i przypraw. Przepisy obligują również producenta do deklarowania na opakowaniu wszystkich składników i dodatków użytych do produkcji soku. Jednak definicja „sok 100%” nie została uregulowana prawnie.

Nie z koncentratu

Od jakiegoś czasu na sklepowych półkach można znaleźć soki NFC, czyli nie z koncentratu. Skoro jednak, zgodnie z przepisami, każdy sok jest sokiem naturalnym, bez dodatków konserwujących, to dlaczego powinno się wybierać soki NFC? Badania dowodzą, że mętne soki jabłkowe zawierają cztery razy więcej, niż soki klarowne, związków z grupy polifenoli, w tym głównie flawonoidów. Związki te są znane z silnego działania antynowotworowego, przeciwdziałają wolnym rodnikom, a także mają właściwości przeciwzapalne, opóźniające starzenie oraz przeciwalergiczne. Zatem możemy powiedzieć, że mętne soki NFC pośrednio zapobiegają starzeniu się organizmu i wykazują działanie antyrakowe oraz wspomagają ogólną odporność organizmu.  Tak działa na nas zdrowy sok bez konserwantów.

Obecnie sprzedaje się je głównie w opakowaniach bag-in-box, czyli kartonu, w środku którego znajduje się worek z sokiem. Sok nalewa się przez wygodny kranik. Taki sok ma krótki termin przydatności do spożycia – zazwyczaj należy go wypić w ciągu 14-30 dni od otwarcia, a przechowywać można go około pół roku w formie zamkniętej, nienaruszonej. Metoda przygotowania polega na wyciskaniu soku – można to porównać do soku z domowej sokowirówki, który nigdy nie jest klarowny, tylko mętny. Taki sok jest poddawany pasteryzacji w niskiej temperaturze, aby nie uległ zepsuciu. Soki, które nie zostały pasteryzowane, to tzw. soki jednodniowe. Szybko się utleniają i ulegają fermentacji, dlatego też muszą zostać spożyte prawie od razu po wyciśnięciu. Natomiast krótka pasteryzacja pozwala zachować większość witamin i składników bioaktywnych oraz wydłuża czas spożywania i przechowywania.